‘Ik hoop dat ik haar zo opvoed, dat zij zich compleet voelt zonder vaderfiguur’

Achter één van de deuren in Eelde gaat een heel gelukkig gezinnetje schuil. Dit gezinnetje bestaat niet uit het ‘standaardplaatje’. Martien Boerma koos ervoor om zonder partner aan het moederschap te beginnen. En daar is ze heel open over. ‘Hier is iedereen er wel aan gewend dat wij met zijn tweetjes zijn’, vertelt ze. ‘Ik ben er open over, omdat er voor mij gevoel toch een soort taboe op rust. Maar tegenwoordig zijn er gezinnen in allerlei samenstellingen toch?’

De driejarige Vie is een lekkere kletskous. Zij is verre van verlegen, toont met liefde en enthousiasme haar nieuwe speelgoed en helpt een kopje koffie zetten. Ze troggelt een eierkoek van moeder Martien af en houdt intussen nauwlettend in de gaten wat poes Pim buiten allemaal uitvreet. De blonde tante met blozende wangen vindt het geen punt in het middelpunt van de belangstelling te staan. Haar moeder aanschouwt het met trots en lacht om de capriolen van haar peuter. Zo staat de driejarige erop halverwege het interview naar bed te gaan voor een slaapje om vervolgens na drie minuten in de babyfoon te roepen dat ze wakker is. Eenmaal terug beneden vraagt ze haar moeder of die ook lekker geslapen heeft. Het is duidelijk; in dit huis wordt veel gelachen.

‘ik ga het alleen doen’

Er is dan ook veel geluk in huize Boerma. Martien werd op haar 29e geconfronteerd met kwaadaardige cellen in haar baarmoederhals. De behandelend arts vertelde haar dat zwanger worden geen probleem zou zijn, maar hij vreesde dat zwanger blijven wel lastig kon zijn. ‘Mocht je een kinderwens hebben, en die had ik’, vertelt Martien, ‘dan kon ik beter niet te lang wachten.’ Op dat moment heeft Martien geen partner. ‘Ik heb één relatie gehad en die is op mijn achttiende stukgelopen. Daarna ben ik eigenlijk nooit meer iemand tegengekomen, waarvan ik dacht: díe is leuk. Ik ben misschien ook wat old school en als ik iemand wil, dan ga ik er voor de volle 100% voor. Dat is in deze tijd niet zo makkelijk.’ Dus besloot ze: ik ga het alleen doen.

Via de huisarts komt ze bij de pas geopende spermabank van het Nij Barrahûs in Wolvega terecht. ‘Binnen twee maanden kreeg ik al bericht: als je wilt, hebben we een match. Tja, dit is wat ik wil, dus ik dacht: dan moet ik er maar voor gaan.’ Heel bewust wordt het uiterlijk van de vader zoveel mogelijk gematcht met dat van de moeder. ‘Een kind van een alleenstaande moeder staat toch ‘achter’ in de maatschappij. Als je dan ook nog eens qua uiterlijk totaal niet op elkaar lijkt, roept dat vragen op.’ Al met al weet ze weinig van de donor. ‘Ze wilden me in eerste instantie niets vertellen, maar ik koop natuurlijk geen broodje dus ik wilde wel weten waar ik ja op zei’, blikt ze terug.

Een spermadonor mag in Nederland aan maximaal 12 behandelde vrouwen doneren. In de wet is vastgelegd dat elk kind recht heeft op kennis over zijn biologische afstamming. Vanaf 12 jaar kan een donorkind beschrijvende persoonsgegevens zoals uiterlijke kenmerken opvragen. Vanaf 16 jaar mag een donorkind ook o.a. de naam en woonplaats opvragen. De donor is overigens niet wettelijk verplicht tot contact. Er is ook geen juridische relatie tussen een donor en het kind.

Omdat er naar haar idee maar weinig informatie te vinden is over het bewust alleenstaande moederschap, besluit Martien hier open over te zijn op social media.

Met volle angst vooruit… De meeste mensen die mij kennen weten het; ik wil moeder worden.
En dat is het avontuur waar ik ook met een flinke dosis spanning en verheuging in ga! Ik wil (bewust alleenstaande) moeder worden! – Instagram: 12 juli 2021

‘Ik heb eigenlijk nooit negatieve reacties gekregen. Toen ik het open gooide op insta was ik wel voorbereid – nu zal er wel een lading aan kritiek komen. Inmiddels is iedereen hier in Eelde wel gewend dat wij hier met zijn tweetjes rondlopen. Misschien helpt het ook dat ik zelf echt de Drentse nuchterheid zelve ben. Ik zie wel dat andere BAM’ers – bewust alleenstaande moeders – zich wel storen als iemand vraagt: ben je alleen met je mama? Maar het normale beeld is natuurlijk wel een papa en mama. Ik ga er gewoon open op in. Tegenwoordig zie je gezinnen in allerlei samenstellingen.’

‘Vie heeft alleen mij’

‘Sommige mensen vinden dat een kind een beide rollen, dus zowel een vader als een moeder, nodig heeft in het leven’, vervolgt ze, ‘maar ik denk het niet. Ik hoop dat ik Vie zo opvoed dat ze zich compleet voelt zonder vaderfiguur. Maar als ze later oud is en haar donor wil ontmoeten, dan wil ik haar zeker helpen. Ik spreek wel bewust van donor. Vader of papa is naar mijn idee een eervolle rol.’

Soms mist ze wel een partner naast haar. ‘Als mijn energie echt nul is, dan denk ik weleens: had ik maar een partner die het even over kon nemen. Op zo’n moment is het echt wel even zwaar. Dan zijn we allebei klaar met de dag en zijn er alleen nog maar irritaties. Dat is ook niet altijd eerlijk is naar Vie. Dan zou ik even vijf minuten weg moeten lopen, maar dat kan niet. Ik sta wel altijd aan’, vertelt ze. ‘Je onderschat het van tevoren wat dat inhoudt. Er is een groot verantwoordelijkheidsgevoel.’ Dat maakt het daten ook lastiger. ‘Ik kan niet zomaar even een kopje koffie gaan doen. De mannen die zelf geen kinderen hebben, snappen dat niet altijd. Maar zou ik iemand treffen die zelf ook kinderen heeft, dán wordt het helemaal ingewikkeld.’ Er is nog altijd wel ruimte voor een man in haar leven. ‘Ik ben zeker geen mannenhater’, lacht Martien. ‘Maar het moet wel een aanvulling zijn, geen invulling.’

Samen met Vie vormt Martien een heel gelukkig gezinnetje. ‘We weten wat we aan elkaar hebben; het is goed zo. Er liggen nog twee rietjes met sperma in de vriezer, maar een tweede; ik zou niet weten hoe ik het moet doen. Met een partner zou ik er wel over na willen denken, maar zo alleen niet. Kijk, het is ooit snel gegaan. Binnen een jaar nadat ik de eerste stap zette, was ik zwanger. Het is een hele heftige verandering in je leven. Ik wilde een kindje wat te bieden hebben dus ik had wel voor mezelf een aantal voorwaarden gesteld zoals een vaste baan en een huis dichtbij mijn ouders. Gelukkig kan ik altijd op hun bouwen en hebben ze mij altijd gesteund. Soms voelt het wel kwetsbaarder’, vindt Martien. ‘Ze heeft een onzekerheidje: Vie heeft alleen mij. Tuurlijk speelt dat af en toe door mijn hoofd.’

Vie lijkt uiteindelijk qua uiterlijk niet heel veel op Martien. In het innerlijk herkent ze des te meer. ‘Zij is net als ik stronteigenwijs en heel koppig’, lacht Martien terwijl de kleine meid in slaap valt op haar schoot. ‘Wij zeggen allebei wat we willen en nee is echt nee bij ons. Maar het gemak waarmee ze alles oppakt en leert, herken ik niet altijd van mezelf. Ik ben ontzettend dankbaar voor de mannen die dit doen’, eindigt ze het gesprek. ‘Ik heb ooit een goede vriend van mij gevraagd me te helpen, maar dat liep stuk en toen besloot ik: als ik het alleen ga doen, dan ook maar echt alleen. Ik ben opgegroeid met drie broers, dus ik stoei wat af met haar. Ik zal nooit echt die mannelijke rol kunnen invullen, maar kom vast een heel eind. En gelukkig is Vie een tutje; een stoer tutje, maar wel echt een tutje.’

In Nederland geldt nog steeds voor de meeste gezinnen met kinderen dat de ouders gehuwd zijn. De meeste gezinnen bestaan uit ouders met twee kinderen. Steeds meer kinderen groeien op in een eenoudergezin. Het Centraal Bureau voor de Statistiek geeft aan dat inmiddels één op de tien kinderen bij een alleenstaande moeder wordt geworden. Onderzoek wijst uit dat het vormen van een eenoudergezin pittig is. Zo kampen deze gezinnen vaker met financiële problemen en hebben ouders die alleen staan het vaak lastiger met de opvoeding. Zij bouwen vaak op een goede band met familie en vinden het moeilijk een sociaal netwerk in stand te houden. Ook lopen zij tegen een negatieve publieke opinie aan. Overigens kijken veel ouders en kinderen wel positief terug.